مردم نایقلعه هزاره است و هزاره ها مسلمان است و پیرو تشیع و مکتب اهلبیت ( علیهم اسلام ) است ما با این روی کرد اداب و رسوم مردم نایقلعه را نه بلکه اداب و رسوم هزاره ها را برسی میکنیم
یکی از رسم هایی هزاره ها عزاداری و سوگواری در دهه اول ماه محرم هر سال برایی تجلیل از رشادت ها و مظلومیت های شهدای کربلا و نواده پیامبر سید اشهدا امام حسین علیه اسلام است . این مراسم با کیفیت و کمیت خاصی بین مردم نایقلعه و هزاره ها بر گذار میشود
ماه محرم الحرام ماه پیروزی حق بر باطل است و غلبه خون بر شمشیر .و یاد اور رشادت ها و ایثار گری های سلار آزادگان عالم حضرت حسین بن علی (ع) و یاران وفادارش است . مساجد نایقلعه در محرم شاهد پر شور ترین صحنه های عزاداری نوحه خوانی در رثای سرور شهیدان امام حسین (ع) سومین ستاره تابناک اسمان امامت و ولایت میباشد در دهه اول ماه محرم عزاداری بعد از نماز مغرب و عشا اغاز میشود .اطعام عزاداران .سخنرانی ها . و پس از سینه زنی ها پایان مییابد هزینه بر پایی این آیین های مذهبی و اطعام سوگواران از کمک های مردمی نایقلعه تامین و پرداخت میشود . در روز های تاسوعا و عاشورا این عزاداری ها با دسته روی ها به اوج خود میرسد
دسته های عزادار شامل سینه زنان و زنجیر زنان با عبور از قریه ها در منبر که به اسم شاه مردان مسمی است دور هم می ایند . زنجیر میزنند . سینه میزنند . عزاداری میکنند